กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เผยความคืบหน้า Smart Healthcare TTM สร้างแพลตฟอร์มดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรอัจฉริยะ
นายแพทย์ธงชัย เลิศวิไลรัตนพงศ์ อธิบดี กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ร่วมกับ รศ.ดร.เพียรพูล กมลจิตร์ประภา คณบดีคณะวิทยาศาสตร์ประยุกต์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ และ ดร.รัชนี จันทร์เกษ ผู้อานวยการกองวิชาการและแผนงาน เปิดเผย ความคืบหน้าแพลตฟอร์มดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรอัจฉริยะ (Smart Healthcare TTM) ภายหลังดำเนินการลงนามบันทึกความเข้าใจ MOU ร่วมกันมาครบ 3 ไตรมาสว่า การดำเนินการร่วมกันดังกล่าวนั้น จะทำให้ปี 2567 เป็นต้นไป ประชาชน ผู้ประกอบการ หน่วยงานทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน ได้ใช้ประโยชน์จากการดำเนินการทั้ง 4 โมดูล คือ
1. มีระบบคลังความรู้ภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรอัจฉริยะ (Smart TTM Library) ที่รวบรวมตำรับ/ตำรายาแผนไทย ที่มีการแปลจากต้นฉบับแล้ว มีข้อมูล เชิงพฤกษศาสตร์ของพืชสมุนไพรที่เชื่อมโยงระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ องค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร ในทุกมิติจากหมอพื้นบ้านและผู้ทรงคุณวุฒิ และหลักฐานเชิงประจักษ์ จำนวน 70,000 รายการ ซึ่งจะเกิดประโยชน์แก่ประชาชน ในด้านการศึกษาวิจัย และใช้ประโยชน์ทางด้านสุขภาพ
2. มีฐานข้อมูลขนาดใหญ่ผลิตภัณฑ์สมุนไพรและบริการทางการแพทย์ แผนไทย (Herbal Product & TTM Service Big Data) ที่เชื่อมโยงข้อมูลการผลิต การจำหน่ายผลิตภัณฑ์สมุนไพร และการตรวจรักษาด้วยยาสมุนไพรพร้อมทั้งสามารถวิเคราะห์แบบพยากรณ์ (Predictive Analytics) โดยแสดงรูปแบบ แนวโน้มของการผลิต การจำหน่าย และพฤติกรรมผู้บริโภคผลิตภัณฑ์สมุนไพร และการตรวจรักษาด้วยยาสมุนไพร (Data Visualization)
3. มีแอปพลิเคชันโต้ตอบอัตโนมัติ (Panthai Chatbot) เพื่อตอบคำถามประชาชน สร้างความรอบรู้ สามารถวิเคราะห์ข่าวปลอมด้านภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรได้ไม่น้อยกว่า 200 คำถาม (Intent) และสามารถวินิจฉัยโรคด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยได้ไม่น้อยกว่า 5 กลุ่มโรค เช่น 1. นอนไม่หลับ และเจ็บปวดเรื้อรัง 2. ผู้ป่วยที่มีการวินิจฉัยโรคหลอดเลือดสมอง อัมพฤกษ์ อัมพาตระยะกลาง 3. สะเก็ดเงิน 4. กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และ 5. บำบัดยาเสพติด พร้อมทั้งสามารถระบุชนิดสมุนไพรด้วยภาพได้ไม่น้อยกว่า 300 ชนิด
โดยตั้งแต่วันที่ 15 ส.ค.ที่ผ่านมา กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้ร่วมพัฒนาองค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือก ผลิตภัณฑ์ และองค์ความรู้ด้านสมุนไพร การบริการการดูแลสุขภาพมากมาย โดยลงนาม mou ร่วมกับ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า พระนครเหนือ (มจพ.) เพื่อทำการศึกษา วิจัย และพัฒนาแพลตฟอร์มดูแลสุขภาพด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร อัจฉริยะ (Smart Healthcare TTM) โดยร่วมกันพัฒนาใน 4 โมดูล คือ
โมดูลที่ 1 Digital TTM Knowledge Management กรมการแพทย์แผนไทยฯ ได้รวบรวมตำรับตาราการแพทย์แผนไทยที่มีบันทึกในสมุดไทย ใบลาน ศิลาจารึก กว่า 50,000 รายการ โดยส่งต่อให้ มจพ.พัฒนาระบบ Smart TTM Library เพื่อรองรับการจัดการภูมิปัญญา การแพทย์แผนไทย และจะจัดเก็บต้นฉบับในรูปแบบภาพดิจิทัลและข้อมูลที่ได้รับการถ่ายถอด-ปริวรรตแล้ว รวมทั้งองค์ความรู้ ที่ได้จากหมอพื้นบ้าน งานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร รวมถึงการสืบค้นข้อมูลภูมิปัญญา การแพทย์แผนไทยแบบอัจฉริยะ ทั้งนี้ทางมหาวิทยาลัยฯ จะใช้ความรู้จากการศึกษาวิจัยด้าน Ontology, Knowledge graph, AI มาใช้ในการพัฒนา ซึ่งเมื่อสำเร็จแล้วจะทำให้เกิด Big Data ที่มีข้อมูลวิเคราะห์ สังเคราะห์ องค์ความรู้ ด้านการแพทย์ แผนไทย สมุนไพร ผลิตภัณฑ์และบริการ เพื่อก่อให้เกิดการสร้างมูลค่าเพิ่มขึ้นในอนาคต
โมดูลที่ 2 TTM Expert & Recommendation Systems กรมฯ มีการสังเคราะห์ เตรียมข้อมูลจากตำรับ ตำราการแพทย์แผนไทยที่ประกาศเป็นของชาติแล้ว กว่า 7,000 รายการ และที่มีการลงทะเบียน ตามมาตรา 15 จากนายทะเบียนจังหวัดไม่น้อยกว่า 200,000 ตำรับ นำมาถ่ายถอด-ปริวรรตภาษาโบราณที่บันทึกในสมุดไทย ใบลาน ศิลาจารึก แต่กระบวนการแปล หรือถ่ายถอดต้องใช้เวลานาน และต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญในการดำเนินการ อีกทั้งผู้เชี่ยวชาญมีจำนวนน้อย จึงร่วมกันพัฒนาระบบผู้เชี่ยวชาญ และระบบช่วยแนะนำ (TTM Expert and Recommendation Systems) เพื่ออำนวยความสะดวกและเพิ่มประสิทธิภาพในการถ่ายถอด ปริวรรต และสังคายนาตำรับ/ตำราการแพทย์แผนไทย จึงทำการศึกษาและออกแบบงานวิจัย โดยนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ที่รองรับการดำเนินงานมาช่วยดำเนินการแปลอักษรโบราณออกมาได้อย่างรวดเร็วและมีคุณภาพสูง
โมดูลที่ 3 Herbal Product & Service Big Data Management การพัฒนา Big Data ผลิตภัณฑ์สมุนไพร และบริการ การแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เชื่อมโยงข้อมูลจากแหล่งต่างๆ รวมทั้งสื่อสังคมออนไลน์ โดยอาศัยการศึกษาและ วิจัยด้าน AI และ Deep learning รวมถึงเทคโนโลยีการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อใช้ในการวางแผนเชิงยุทธศาสตร์ ในการพัฒนาการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรเพื่อเศรษฐกิจอย่างครบห่วงโซ่คุณค่า
โมดูลที่ 4 Smart TTM Herbal Product & Service Innovation การพัฒนานวัตกรรมดิจิทัลเพื่อยกระดับการสร้างความรอบรู้และบริการทางการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือกและสมุนไพรอัจฉริยะ ซึ่งได้แก่ 1) ระบบ Panthai Chatbot สามารถตอบคำถามสุขภาพ วิเคราะห์ข่าวปลอม
ด้านการแพทย์แผนไทยและระบุชนิดสมุนไพรด้วยภาพ 2) ระบบ Panthai Good Doctor ตรวจรักษาด้วยแพทย์แผนไทย AI โดยใช้ศาสตร์การแพทย์แผนไทยและสมุนไพรให้แก่ประชาชน เพื่อให้เข้าถึงการบริการได้อย่างสะดวก และมีประสิทธิภาพ (Anywhere, Anytime and Anydevice) และ 3) ระบบ Thailand Herbal Expo & Garden Metaverse ที่สามารถเยี่ยมชม งานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติ พิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยและสวนสมุนไพรในสภาพแวดล้อมของโลกเสมือนจริง รวมถึงสามารถซื้อ-ขายผลิตภัณฑ์สมุนไพรผ่านทางระบบได้ ซึ่งทางมหาวิทยาลัยจะนำเทคโนโลยี Virtual Reality/ Augmented Reality: VR/AR, NLP, และ Deep learning มาประยุกต์ใช้กับการพัฒนานวัตกรรมดิจิทัลดังกล่าว ให้มีประสิทธิภาพต่อไป